گفته می‌شود نحوه حرف زدن ما حالت و لحنی برون‌گرا دارد؛ به این معنا که حتی وقتی ساده و بدون حس به‌خصوصی حرف می‌زنیم، گویی در حال داد زدن هستیم. این حالتی است که در برخی موارد بازیگران زن یا مرد سینمای ایران نیز دارند. در این میان گاهی شدت و اندازه برخی صداها از شکل عادی نیز فراتر می‌رود و گاهی حالتی تهاجمی پیدا می‌کند. در مواردی هم برخی به گونه‌ای نجواگونه صحبت می‌کنند که وقتی در نقش‌هایی با لحنی تدافعی ظاهر می‌شوند، این تضاد در لحن یا گوش‌نواز است یا نیست.
لیلا حاتمی در شمار بازیگرانی است که به‌طور عادی لحن حرف‌زدنش شکلی تهاجمی پیدا نمی‌کند اما وقتی در چنین نقش‌هایی فرو می‌رود، اتفاقی دیگرگون رخ می‌دهد. در کارنامه او نقش‌هایی مانند نرگس در ارتفاع پست (1381)، آب و آتش (1380)، حکم (1383)، بی‌پولی (1387) (که برای دومین بار بازی او را در نقشی جوهراً کمیک می‌بینیم و بار نخست حضور کوتاهش در میکس (1378) بود)، جدایی نادر از سیمین (1389) و من (1394) را سراغ داریم که پرتنش هستند و در نگاه نخست به نظر می‌رسد احتمالاً با انتخاب‌هایی مناسب روبه‌رو نیستیم، چرا که بازی حاتمی در نقش‌هایی مانند لیلا (1375)، شیدا (1377)، چیزهایی هست که نمی‌دانی (1388)، سربه‌مهر (1391) و البته رگ خواب (1394) که نیاز به اجرایی آرام و حتی کم‌گفتار دارند، در نگاه نخست این گونه است که وی در چنین نقش‌هایی «طبیعی‌تر» ظاهر شده است.
بازی حاتمی در نقش فروزنده در فیلم حکم همچنان نقشی است که مخاطبان انتظار حضور او را ندارند. فروزنده زنی است طغیان‌کرده که مردی در حقش نامردی کرده است و با روایت گذشته اندوهبارش از کودکی که هرگز زاده نمی‌شود و زنانگی‌اش که اجازه نمی‌دهد هر مردی را مرد زندگی بداند (اگه من بخوام... من می‌گیرمت)، در همان سکانس نخست عصیان می‌کند و انتقام همه زندگی را یک‌جا از یک نفر می‌گیرد. شاید - تا این لحظه - واپسین شگفتی مخاطبانی که بازی حاتمی را در طول سال‌های مختلف کاری‌اش دنبال کرده‌اند، بازی او در نقش آذر میرزایی باشد؛ زنی که بازی حاتمی او را مجموعه‌ای از تضاد‌های شخصیتی نشان می‌دهد که یک روده‌ی راست در شکمش ندارد و مردان و زنان از دستش درنمی‌روند. وی خیلی زود برنمی‌تابد که کسی بخواهد با او پسرخاله شود و خلاف ریز و درشتش باورپذیر نیست، مگر این‌که او را ببینیم که پایه هر خلافی‌ست، اما یادش هست که آموزش ساز بادی هم بدهد.
نقش شیدا فاطمی و نقش صبا در فیلم سربه‌مهر شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند. با بازی حاتمی شیدا زنی است که اجازه نمی‌دهد ما چیزی از درونش بدانیم. او گم‌شده فرهاد (پارسا پیروز‌فر) هست و نیست. آرامش همیشگی و حرف‌نزدن‌های شیدا که در بازی حاتمی به تمامی انعکاس یافته، به‌طور کامل تجلی معنای زنی از دیار دیگر را تداعی می‌کند. صبا با بازی حاتمی، گویی بازمانده‌ای است از خیل آن‌ها که روی زمین زندگی می‌کنند و تردید‌ها و شک‌های‌شان را در تنهایی با خودشان یدک می‌کشند و در دنیای مجاز به دنبال حقیقت هستند. تک‌گویی درونی حاتمی در این فیلم و فیلم‌های مهرجویی و نعمت‌الله در واقع به‌نوعی به شاکله بازی او بدل شده‌اند؛ و زندگی حقیقی را تجربه می‌کنند. مینا نیز مانند لیلا و صبا دارد زندگی‌اش را برای خودش روایت می‌کند. از عشقی سخن می‌گوید که گاهی صبا و خانم دکتر در فیلم صاحب‌الزمانی را به‌نوعی نجات می‌دهد و گاهی مینا را در خود فرو می‌برد. بازی لیلا حاتمی در چنین نقش‌هایی به گونه‌ای است که انگار مقاطع مختلفی از زندگی یک شخصیت سینمایی را تماشا کرده‌ایم. چه‌قدر خانم دکتر با آن آرامشش ما را به یاد صبا می‌اندازد و انگار سال‌ها گذشته و مینا اکنون از نیمه‌راه عشقی بی‌سرانجام بازگشته است.
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
