نسل آهن Generation Iron
نویسنده و کارگردان: ولاد یودین، مدیر فیلم‌برداری: گای لیونی و کالین موروان، تدوین: جاستین تیمز، موسیقی: جف رونا، با حضور: کای گرین، آرنولد شوارتزینگر، فیل هیث، جی کاتلر، رونی کولمن و با صدای میکی رورک. محصول 2013 آمریکا، 106 دقیقه.
مستندی درباره مهم‌ترین بدنسازان جهان که هر روز تمرین می‌کنند تا عنوان «مستر اولیمپیا» را به دست آورند. فیلم زندگی هفت چهره‌ی مطرح این ورزش از جمله فیل هیث، کای گرین، برانچ وارن و دنیس وولف را دنبال می‌کند تا سرانجام وقتی آن‌ها در کانون نبرد و رقابتی نفس‌گیر قرار می‌گیرند، پیکارشان را به تصویر بکشد.
نظر: نبرد غیرمستقیم خیر و شر
به طور طبیعی چندان کنجکاوی و اشتیاقی برای تماشای مستندی درباره بدنسازی وجود ندارد، به‌خصوص اگر متوجه این موضوع شویم که فیلم درباره رقابتی است که به پایان رسیده و برنده‌اش مشخص شده است. احتمالاً مهم‌ترین دلیل این عدم اشتیاق به پیش‌فرض‌های ما برمی‌گردد و این‌که فکر می‌کنیم می‌دانیم با چه نوع فیلمی طرف خواهیم بود. اما این موضوع حداقل درباره مستند نسل آهن صدق نمی‌کند و برای پی بردن به آن، فقط کافی است فصل افتتاحیه‌ی تماشایی فیلم را ببینید یا توصیفش را این‌جا با جزییاتی بخوانید که شاید در تماشای اول به چشم نیایند. صدای راوی بر صفحه‌ی سیاه نقش می‌بندد: «من شکننده‌ام. احساس درد می‌کنم. صدمه دیده‌ام. چشمانم را باز می‌کنم.» و در این لحظه تصویر ساحل آفتابی دریایی آبی و آرام به‌تدریج پدیدار می‌شود. موسیقی هم به حاشیه‌ی صوتی اضافه می‌شود و راوی این طور ادامه می‌دهد: «من خلق می‌کنم. من غلبه می‌کنم (روی تصویری از آسمان نیمه‌ابری). من قدرت را در دست دارم (روی تصویر آسمان تاریک و رعد و برق). من یک متفکرم. من تشنه‌ی پیروزی‌ام. من تسلیم نمی‌شوم (روی تصویر سیم‌های خاردار در پس‌زمینه‌ی آسمان بی‌رنگ). ترسی احساس نمی‌کنم. از هیچ کس نمی‌ترسم. من یک ورزشکارم، یک جنگ‌جو؛ یک هنرمند (روی تصویر ماه کامل وسط آسمان شب).» عنوان‌بندی از این‌جا آغاز می‌شود و ما در لابه‌لای آن سیاه‌پوست عظیم‌الجثه‌ای (کای گرین) را می‌بینیم که با مداد و زغال مشغول طراحی است. بعد او را در ایستگاه مترو می‌بینیم که گوشه‌ای می‌ایستد و به‌آرامی خودش را آماده می‌کند. او در حالی که نقاب بر چهره دارد به‌آهستگی شروع به فیگور گرفتن می‌کند و خودش را در کنار دیوار نقاشی‌شده‌ی مترو قرار می‌دهد. مردم در حال عبور هم شگفت‌زده او را تماشا می‌کنند و از او فیلم می‌گیرند. فکر نمی‌کنم کسی توقع چنین فصل افتتاحیه‌ی پُر ایده‌ای - که با معرفی خلاصه و مفید قطب خیر داستان ادامه می‌یابد و کل زمانش کمی بیش از چهار دقیقه است - را داشته باشد و به همین خاطر ابتدا تمایل چندانی برای تماشای آن وجود ندارد. فیلم بعد از عنوان‌بندی و ترانه‌ی شنیدنی و الهام‌بخش «هرگز متوقف نخواهم شد» (از گروه مایند دِ گپ) به ترتیب به سراغ دیگر ورزشکاران و چهره‌های برجسته‌ی این ورزش می‌رود و ما از تنوع این آدم‌ها و شیوه‌های گاه کاملاً متفاوت‌شان متحیر می‌شویم.
دلیل اصلی موفقیت نسل آهن و دستیابی به چنین فضا و شخصیت‌های باورپذیر و سمپاتیکی احتمالاً به این موضوع ساده برمی‌گردد که تا امروز آن را بارها از زبان کارگردانان مطرح سینما به عنوان توصیه‌ای برای موفقیت در فیلم‌سازی شنیده‌ایم: «رفتن سراغ دست‌مایه و دنیایی که کاملاً آن را می‌شناسیم و برای‌مان ملموس است.» موضوعی که به‌خوبی در کار ولاد یودین روس، در دومین مستند بلند سینمایی‌اش پیداست. انتخاب میکی رورک به عنوان راوی با آن صدای خشدار و زمخت که به‌خوبی با محتوای سفت و سخت تصاویر فیلم هماهنگ شده و توأمان درد و رنجی - که در پس هر یک از این بدن‌های آهنین نهفته است – را به تماشاگر منتقل می‌کند، دیگر امتیاز مهم فیلم است. (امتیاز به فیلم: 7 از 10)
بازتاب: پرتره‌ای صمیمانه از بدنسازها»
نسل آهن بیش‌تر با نقدهای مثبت مواجه شده است. در سایت «راتن تومیتوز» هشتاد درصد منتقدان نظر مثبتی درباره این مستند داشته‌اند و در سایت «متاکریتیک» امتیاز 61 از صد بر اساس هشت نقد به دست آمده است. در «راتن تومیتوز» 86 درصد تماشاگران فیلم را دوست داشته‌اند و در سایت پرطرف‌دار «آی‌ام‌دی‌بی» امتیاز 72 از صد بر اساس آرای نزدیک به سه هزار کاربر به دست آمده است. از میان منتقدان، ارنست هاروی (ویلیج وُیس) به فیلم امتیاز کامل داده و درباره‌اش چنین نوشته است: «یودین نکته‌های فلسفی درخور تأملی را از سوژه‌هایش - که برخی حقایق جهانی درباره دنیای به‌شدت خاص‌شان را توضیح می‌دهند - بیرون کشیده است.» گری گولدستین از «لس‌آنجلس تایمز» هم فیلم را «یک مستند متقاعدکننده و پرانرژی» خوانده و از آن به عنوان پرتره‌ای صمیمانه از بدنسازها نام برده است. در سوی دیگر، نیکول هرینگتن از «نیویورک تایمز» فیلم را بالاتر از متوسط ارزیابی کرده و مدت زمانش را طولانی دانسته است. جالب است که جان ایگ منتقد فیلم نشریه‌ی «هافینگتن پست» حضور تأثیرگذار و سمپاتیک کای گرین در این مستند را به عنوان لحظه‌ی سینمایی برتر سال 2013 برگزیده است.
نکته‌هایی در حاشیه‌ی فیلم:
- به گزارش «ایندی‌وایر» نسل آهن با فروشی نزدیک به 850 هزار دلار هفتمین مستند پرفروش سال 2013 شد.
- «ولادار کمپانی» نسخه‌ی طولانی‌تر و ویژه‌ی کارگردان این مستند را از چهارم آوریل در سایت خودش عرضه کرده است.
- اولین نمایش اروپایی فیلم دهم نوامبر 2013 در جشنواره بین‌المللی مستند کوپنهاگن اتفاق افتاد؛ جایی که سالن 650 نفره «برمن تیاتر» کاملاً پر شد.
- جف رونا موسیقی متن اریژینال این مستند را تصنیف کرد که در قالب یک آلبوم ساندتراک توسط «میلان رکوردز» روانه‌ی بازار شد. در میان ترانه‌های انتخابی فیلم، ترانه‌ی «هرگز متوقف نخواهم شد» از گروه «مایند دِ گپ» که رپری به نام کوئن را فیت کرده (که روی عنوان‌بندی ابتدا و انتهای فیلم شنیده می‌شود و در آنونس رسمی فیلم هم مورد استفاده قرار گرفته است) با استقبال ویژه‌ای روبه‌رو شد.
