نوروز امسال با بصرفه‌ترین سیم‌کار کشور

سینمای جهان » نقد و بررسی1392/01/27


ثروت، قدرت، انسان

نگاهی به سریال‌ «امپراتوری بردواک»

مهرزاد دانش

امپراتوری بردواک Boardwalk Empire
خالق: ترنس وینتر. کارگردان‌ها: تیموتی ون پاتِن (12 قسمت)، آلن کولتر (6 قسمت) و... نویسندگان: ترنس وینتر (37 قسمت)، نلسن جانسن (36 قسمت) و... بازیگران: استیو بوشمی (ایناک «ناکی» تامپسن)، کلی مک‌دانلد (مارگرت شرودر)، مایکل پیت (جیمز دارمودی)، مایکل شانن (نلسن ون آلدن). تعداد فصل‌ها: تا این‌جا 4. سال شروع پخش: 2010. زمان هر قسمت: 60 دقیقه.
داستان زندگی ناکی تامپسن که در دهه‌ی 1920 در دوران منع خرید و فروش مشروبات الکلی در آمریکا، با به راه انداختن یک مافیای قدرتمند در شهر آتلانتیک سیتی، به قدرت زیادی می‌رسد.

*               

امپراتوری بردواک سریالی است محصول شبکه‌یHBO  ساخته‌ی ترنس وینتر و با تهیه‌کنندگی چهره‌هایی هم‌چون مارتین اسکورسیزی (اسکورسیزی قسمت اول سریال را هم کارگردانی کرده است) که تا کنون سه فصل از آن از سال ۲۰۱۰ پخش شده و فصل چهارم آن نیز در حال پخش است. Boardwalk اصطلاحی است برای مکان‌ها تفریحی کنار دریا که کف‌شان با چوب پوشیده شده و در این سریال به بخشی از سواحل آتلانتیک سیتی واقع در ایالت نیوجرسی آمریکا اطلاق شده و منظور از امپراتوری نیز قلمرو خلاف‌کارانی است که در دهه‌ی ۱۹۲۰ در این شهر، به دنبال اعلام ممنوعیت خرید و فروش مشروبات الکلی، شبکه‌های گسترده‌ی مافیایی قاچاق تهیه و توزیع مشروب ایجاد کردند و در کنار سایر شبکه‌های بزرگ گنگستری مشابه، رقابت‌های پرچالش و خونینی را شکل دادند. اواخر دهه‌ی ۱۹۱۰ و اوایل دهه‌ی ۱۹۲۰ که آمریکا تازه از حضورش در جنگ اول جهانی فارغ شده بود، با مناسبات حادی مانند جنبش‌های کارگری، نهضت‌های نژادی، تقویت حرکت‌های سوسیالیستی، فقر عمومی اقشار فرودست جامعه، نا‌به‌سامانی‌های اجتماعی و خانوادگی و... روبه‌رو بود. در این میان، ماجرای ممنوعیت خرید و فروش مشروبات الکلی یکی از بارز‌ترین چالش‌ها بود. در تصویب قانون اساسی آمریکا با عنوان اصلاحیه‌ی هجدهم در سال ۱۹۱۹، هر نوع تولید، فروش یا حمل‌ونقل و صادرات و واردات مشروبات الکلی در آمریکا ممنوع شد. در زمان تصویب این اصلاحیه حدود ۹۵ درصد آمریکایی‌ها مشروبات الکلی مصرف می‌کردند. این ممنوعیت در پی بی‌نظمی‌های اجتماعی و خشونت‌های خانوادگی‌ای رخ داده بود که فضا را در بسیاری از ساحت‌ها ناامن جلوه می‌داد؛ به‌ویژه آن‌که بیکاری و فقر در بین اقشار فرودست نیز مزید بر علت بود تا با پناه بردن به این مسکرات، اضطراب‌ها و دغدغه‌های خود را به شکلی کاذب فراموش کنند و در عوض با مست شدن، علیه مناسبات خانوادگی و اجتماعی رفتارهای ناهنجار نشان دهند. اما این قانون توفیق زیادی نداشت. با توجه به گستردگی مرزهای ایالات متحده، قاچاق مشروب از کشورهای همسایه، به صورت غیرقابل‌مهار آغاز شد و گروه‌های تبهکاری به‌سرعت رشد کردند و ثروت و قدرتی فراوان در شرق آمریکا به دست آوردند و بر سر منافع خود با یکدیگر وارد جنگ‌هایی خونین شدند. با این حال این اصلاحیه در سال ۱۹۳۲ تنها چهارده سال پس از اجرایش، به‌وسیله‌ی اصلاحیه‌ای دیگر با عنوان اصلاحیه‌ی بیست‌ویکم لغو شد. علت این لغو به ناممکنی اجرای این ممنوعیت برمی‌گشت. بدین ترتیب قانونی که قرار بود معضلی اجتماعی را محدود سازد، کارکردی معکوس پیدا کرد و از دلش ده‌ها ضایعه‌ی مفسده‌برانگیز مالی و اجتماعی دیگر ‌زاده شد.
در مورد این ماجرا فیلم‌های فراوانی ساخته شده که عمدتاً راجع به چهره‌ی شاخص آن دوران، آل کاپون است. در سریال امپراتوری بردواک اگرچه آل کاپون یکی از شخصیت‌های داستان است، اما محوریت ماجرا گرد شخصیتی به نام ناکی تامپسن که خزانه‌دار آتلانتیک سیتی در ۱۹۲۰ بود می‌گردد. درام اصلی سریال در بستر تشکیلات مافیایی ناکی و قاچاق مشروبات الکلی و بده‌بستان‌های غیرقانونی و نفوذ در لایه‌های اقتصادی و دخالت در عزل و نصب و جهت دادن به رهیافت‌های سیاسی و حکومتی توسط او پرورش پیدا می‌کند، اما این تنها رویه‌ی ظاهری ماجرا است. امپراتوری بردواک در واقع قبل از آن­که روایتگر بخشی از تاریخ معاصر آمریکا درباره‌ی قاچاق مشروب باشد، نقبی هنرمندانه است به جایگاه انسان در بافت نامریی قدرت و این­که چه‌گونه می‌تواند احساسات و ادراک‌ها و غریزه‌های او را در جهت‌های مختلف خانوادگی، حیثیتی، رفاقتی، عاطفی، جنسی، مذهبی، معرفتی/ فلسفی و... به بسط و قبض‌های غیرقابل‌پیش‌بینی سوق دهد. این مجموعه دارای شخصیت‌های زیادی است که روی هر کدام با حوصله‌ی فراوان و در عین حال در ضرباهنگی موزون و روان کار شده است؛ به نحوی که در عین مجزا بودن داستان هر یک از این آدم‌ها، فضای درام به گونه‌ای پیش می‌رود که به‌تدریج شبکه‌ی ارتباطی بین‌شان در ابعاد مختلف رفاقتی و رقابتی و دشمنی و دوستی تقویت می‌شود.
داستان سریال در محور چند شخصیت اصلی پیش می‌رود: نخست ناکی تامپسن که به عنوان خزانه­دار آتلانتیک سیتی، رییس یکی از مهم‌ترین تشکیلات مافیایی قاچاق مشروبات الکلی است و با زنی به نام مارگارت شرودر زندگی می‌کند که شوهرش به دست همین ناکی کشته شده است. دوم جیمز دارمودی که کارگزار ناکی است اما به دلیل تندروی‌هایش از باند ناکی طرد می‌شود و با دارودسته‌های مافیایی دیگر مانند آل کاپون و راثستین همراه می‌شود. سوم الیاس تامپسن، برادر ناکی که کلانتر شهر است، اما به دنبال معاملاتی سیاسی و مافیایی، رفته‌رفته کنار گذاشته می‌شود و مناسباتی دیگر با برادر پیدا می‌کند و چهارم، نلسن ون آلدن، که مأمور پلیس است و در پی جمع­آوری شواهد علیه ناکی برای دستگیری‌اش است، اما شدت نفوذ مافیا مانع از موفقیت او می‌شود. هر یک از این آدم‌ها در طول سریال در تعامل با نزدیکان خود، فضایی به‌شدت انسانی (اعم از فضائل و رذائل) را بروز می‌دهند که در ترکیب با فضاسازی درخشان صحنه و میزانسن و در کنار بازی‌های چشم‌گیر بازیگران مخصوصاً استیو بوشمی (در نقش ناکی که می‌توان گفت شاه‌نقش او در کارنامه‌ی بازیگری‌اش به شمار می‌رود) جذابیت زیادی را برای مخاطبان رقم می‌زند.
فصل اول سریال بر اساس نوعی همگرایی توأم با رقابت بین آدم‌های داستان پیش می‌رود، اما فصل دوم حکایت واگرایی این آدم‌ها را مطرح می‌کند. در فصل اول، کلیت تنش‌ها و چالش‌ها هم‌مسیر است، اما در فصل دوم تبدیل به مواجهه‌های علنی و خصومت‌آمیز می‌شود. فصل سوم برآیندی از این همگرایی‌ها و واگرایی‌ها است که فضایی نزدیک به سرنگونی امپراتوری بزرگ شخصیت اصلی را ترسیم می‌کند و البته در فصل چهارم که هنوز ندیده‌ام، مشخص نیست که ادامه‌ی این روند مهیج به کجا ختم می‌شود. به هر حال امپراتوری بردواک جزو مجموعه‌های ماندگار تاریخ تلویزیون قرار خواهد گرفت و در زمینه‌های کارگردانی و فیلم‌نامه‌نویسی و بازیگری و تدوین، الگویی پرنکته برای علاقه‌مندان به مباحث آموزشی سینما و تلویزیون است.

جدیدترین‌ها

آرشیو

فیلم خانه ماهرخ ساخته شهرام ابراهیمی
فیلم گیج گاه کارگردان عادل تبریزی
فیلم جنگل پرتقال
fipresci
وب سایت مسعود مهرابی
با تهیه اشتراک از قدیمی‌ترین مجله ایران حمایت کنید
فیلم زاپاتا اثر دانش اقباشاوی
آموزشگاه سینمایی پرتو هنر تهران
هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
گروه خدمات گردشگری آهیل
جشنواره مردمی عمار
جشنواره انا من حسین
آموزشگاه دارالفنون
سینماهای تهران


سینمای شهرستانها


آرشیوتان را کامل کنید


شماره‌های موجود


نظر شما درباره سینمای مستقل ایران چیست؟
(۳۰)

عالی
خوب
متوسط
بد

نتایج
نظرسنجی‌های قبلی

خبرنامه

به خبرنامه ماهنامه فیلم بپیوندید: