جشن خانه سینما که به مناسبت روز ملی سینما برگزار می‌شود به بیست‌و‌یکمین دوره خود رسید و حالا به عنوان یکی از معتبرترین جشن‌های سینمایی کشور که در واقع یک جشن صنفی و تخصصی است جایگاه و اعتبار لازم را یافته است. از این حیث می‌توان در میان جشن‌ها و جشنواره‌های گوناگونی که در طول سال برگزار می‌شود، جشن خانه سینما را بعد از جشنواره‌ی فیلم فجر، دومین جشن بزرگ سینمایی دانست که گاهی از آن‌ها به دو قطبی جشن دولتی و صنفی هم یاد می‌کنند. به واسطه همین دو قطبی برخی به مرزبندی این دو رخداد سینمایی در داوری و ارزیابی آثار تولیدی دست زده و از جشن خانه سینما به عنوان جشنی مستقل یاد می‌کنند. اگرچه نگاهی به نتایج داوری‌ها در همین چند سال اخیر نشان می‌دهد به‌رغم تفاوت‌هایی که در جوایز و برگزیده ها وجود دارد اما شباهت‌ها هم کم نیست. بسیاری از فیلم‌ها و عوامل آن که در جشنواره فیلم فجر سیمرغ برده‌اند در این‌جا هم موفق به دریافت تندیس خانه سینما می‌شوند و به نوعی مبنای این مرزبندی‌ها شکسته می‌شود. با این حال به دلیل تفاوت در سیاست‌گذاری‌ها و شیوه‌های داوری همواره تفاوت‌هایی بین نتایج این دو جشن وجود دارد. مثلا درجشنواره فیلم فجر تعداد داوران به 7 داور ختم می‌شود و در جشن خانه سینما تعداد بیش‌تری از داوران که از اصناف مختلف خانه سینما انتخاب شده‌اند در دو مرحله به ارزیابی فیلم‌ها می‌پردازند. همچنین برخی از فیلم‌هایی که به دلایلی از شرکت در جشنواره فجر محروم شده‌اند یا باز مانده‌اند و نتوانستند فیلم خود را به جشنواره برسانند امکان حضور در جشن خانه سینما و رقابت با آثار دیگر را پیدا می‌کنند. منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما درباره این دوره از جشن اظهار داشت: «نزدیک به ۶۰ فیلم در این دوره از جشن خانه سینما مورد داوری قرار گرفتند. آمار ما با تورم بالا رفته است و اگر می‌گویند بالای ۴۰ درصد تورم داریم، در این دوره داوران هم بیش از ۴۰ درصد بیش‌تر از دوره‌های قبل همکاری کرده‌اند و آرای بیش از ۴۰۰ نفر از همکاران متخصص را دریافت کردیم و هر یک از برنده‌ها در یک رقابت و همراهی تنگاتنگ انتخاب شده‌اند»
یکی از کارویژه‌های جشن خانه سینما این است که در کنار جشن اصلی و اختتامیه، جشن‌های صنفی و مستقل هم برگزار می‌کند. مثلا جشن مستقل سینمای مستند یا جشن مستقل فیلم‌نامه‌نویسان یا جشن مستقل فیلم کوتاه. این جشن‌های کوچک و درون صنفی که به شکل تخصصی و اختصاصی برگزار می‌شود فرصتی است تا هم همکاران یک صنف سینمایی در یک شب ویژه دور هم جمع شوند که ضمن تقدیر از آثار برگزیده همکاران‌شان، فرصت تعامل و گفت‌وگو درباره مشکلات و مسائل صنفی خود پیدا کنند و در یک هم‌افزایی صنفی به حل‌و‌فصل چالش‌های صنفی خود بپردازند. نفس این گردهمایی‌ها و تقدیر و ستایش از کارهای خوب همکاران یک صنف به ویژه در این زمانه‌ای که روحیه همکاری و کار گروهی تضعیف شده می‌تواند فرصتی برای ترمیم و تقویت قدرت و انسجام بیش‌تر اصناف سینمایی بوده و به اعتلایی عملکرد سینمایی در حوزه‌های مختلف کمک کند. واقعیت این است که سینما یک صنعت و هنر جمعی است که بدون کار تیمی ممکن نیست، جشن خانه سینما به دلیل ماهیت صنفی خود می‌تواند به ایجاد همدلی و همکاری بیش‌تر اعضای خانواده خود منجر شده و فرصتی برای حل و ترمیم اختلاف‌ها و شکاف‌های احتمالی باشد. یکی از تمهیدات ارزشمندی که در جشن بیست‌و‌یکم خانه سینما صورت گرفت تقدیر از بزرگان و پیش‌کسوتان سینمایی در طول برگزاری جشن بود که قدرشناسی از همکاران قدیمی و چه بسا فراموش شده را به یکی از کارآمدترین کارکردهایی این جشن بدل کرد و بازیگر جوانی مثل نوید محمدزاده در هنگام دریافت تندیس خود به عنوان بهترین بازیگر مرد از این رویکرد در جشن بیست‌و‌یکم خانه سینما تقدیر و تشکر ویژه کرد. ناصر تقوایی، مسعود ولد بیگی، اسحاق خانزادی، عنایت بخشی، ژاله علو، محمد رضا شجریان، منوچهر اولیایی، اصغر رفیعی جم، محمد متوسلانی، آزیتا لاچینی، بهمن فرمان آرا و علی مزینانی از جمله افرادی بودند که در بخش‌های مختلف جشن مورد تشویق حضار قرار گرفته و به ستایش آن‌ها پرداخته شد. به این شکل که در فواصل زمانی برگزاری جشن با پخش کلیپ یا حضور برخی از آن‌ها که در جشن حضور داشتند، مورد تقدیر قرار گرفتند. البته پیش از این و در یک مراسم مستقل از چهار تن از پیش‌کسوتان سینما؛ اکبر زنجانپور، سیروس الوند، بیژن محتشم و حسن زاهدیتقدیر ویژه به عمل آمد. این تمهیدات هوشنمندانه که به تقدیر وتشکر از پیش‌کسوتان سینما در زمان حیات‌شان صورت می گیرد یکی از مهم‌ترین و بهترین کارکردهای جشن خانه سینماست که نقش مهمی در ایجاد همدلی و نهادینه کردن قدرشناسی در فرهنگ حرفه‌ای و شغلی دارد که آثار مثبت آن چه بسا بیش از جوایز بخش مسابقه است.
یکی از ویژگی‌های مهم جشن خانه سینما را باید سویه مردمی آن دانست. از این حیث که مردم به اتفاقات و نتایج این جشن علاقه زیادی داشته و در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی آن را دنبال می‌کنند یا به انتشار اخبار آن دست می‌زنند. البته گاهی این علاقه و میل علاقه‌مندان سینما به حضور در این جشن به حاشیه‌هایی نیز ختم می‌شود که می‌تواند به عنوان یک معضل مورد آسیب‌شناسی قرار گرفته و راه حلی برای آن پیدا شود مثلا فروش کارت‌های اختتامیه جشن در بازار سیاه با قیمت‌های گزاف و این‌که برخی از این کارت‌ها در فضای مجازی و در سایت دیوار برای فروش، آگهی شده بود! اگرچه این اتفاق می‌تواند نشانه علاقه‌مندی مردم به حضور در جمع‌های سینمایی باشد اما در درون خود واجد یک تناقض بزرگ است. این‌که بسیاری از همین افراد که برای دسترسی به کارت جشن، هزینه‌های زیادی می‌کنند در طول سال کم‌تر به سینما رفته و برای تماشای فیلم‌ها هزینه نمی‌کنند. علاقه آن‌ها به حضور پرهزینه در این جشن برای دیدن سلبریتی‌هاست که این خود نشان می‌دهد یکی از آسیب‌های جدی سینمای امروز ما که خانه سینما باید چاره‌ای برای آن بیندیشد، سلبریتی‌زدگی است.
جوایز و تندیس‌های جشن خانه سینما، به دلیل اهمیت و وزنی که در کارنامه حرفه‌ای برگزیدگان دارد به اندازه سیمرغ‌های فجر، نقش مهمی در آینده حرفه‌ای آن‌ها دارد و البته از برآیند آن می‌توان به تصویری دقیق‌تر از وضعیت سینمای امروز ایران دست یافت و آن را مبنایی برای نقد و ارزیابی کیفیت و کمیت سینمای ایران دانست. بسیاری از برگزیدگان هنگام دریافت تندیس خود، بیان داشتند دریافت این جایزه یعنی تشویق شدن یک فرزند از خانواده خود. واقعیت این است که جشن خانه سینما فارغ از حاشیه‌ها و برخی نقاط ضعفی که دارد، یکی از مهم‌ترین رخدادهای سینمای ایران است که می‌تواند در کنار بازتاب جریان‌های سینمایی، خود به جریان‌سازی سینمایی دست بزند.
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
https://telegram.me/filmmagazine
