اگرچه جشنواره فیلم وارش یکی از قدیمی‌ترین جشنواره های سینمایی است و آغاز به کار آن به دی سال 78 برمی‌گردد اما نهمین دوره آن بعد از یک وقفه چهارساله برگزار شد. با این حال با تلاش سیاست‌گذاران و مدیران این جشنواره در دوره نهم، وارش نه تنها یکی از بهترین دوره‌های خود را تجربه کرد که این جشنواره به ماهیت و رویکرد اصلی خود بازگشت. رویکردی که قرار بود سینما را در بستر فرهنگ عامه و ظرفیت‌های بومی و قومیتی‌اش دنبال کند و به محفلی برای سینماگران ایرانی بدل شود که هنر هفتم را در رنگین‌کمان تنوع زیستی و فرهنگی پی می‌گیرند. در واقع جشنواره فیلم وارش به ارزیابی و رقابت آثار سینمایی در سه بخش فیلم کوتاه، مستند و انیمیشن با سه محوریت سنت‌های گفتاری، رفتاری و زیستی می‌پردازد که این رویکرد می‌تواند کارکردهای فراسینمایی داشته و در جهت تبیین و تحکیم فرهنگ بومی و قومی، موثر باشد. از این رو جشنواره وارش را باید بازنمایی سینمای ایران در چشم انداز بومی دانست.
روایت کمی جشنواره
فاصله چهارساله بین جشنواره هشتم تا نهم موجب شد تا تعداد بیشتری از آثار امکان حضور و رقابت در این دوره را داشته باشند. آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره مجموع 3341 اثر که شامل 1672 اثر داخلی و 1669 اثر خارجی از آثار کشورهای حوزه دریای کاسپین بوده است. در این دوره رئیس جشنواره باکو نیز حضور داشت و 10 فیلم در بخش مرور فیلم‌های کشور آذربایجان مورد توجه قرار گرفت. همچنین استان گیلان به عنوان استان مهمان جشنواره حضور داشت و فیلم‌های مرتبط با این استان در بخش مستقلی به نام فیلم‌های مردم‌شناسی گیلان به نمایش گذاشته شد. در بخش بین‌الملل نیز توجه فیلم‌هایی که از سال 2015 به بعد تولید شده‌اند در حوزه میراث مشترک از کشورهای روسیه، آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان و ایران که کشورهای حوزه دریای خزر هستند در جشنواره نمایش داده شدند. در بخش مسابقه فیلم‌هایی که در جغرافیای مازندران ساخته شده است، شرکت داشتند. این فیلم‌ها هم از فیلم‌سازان مازندرانی و هم فیلم‌سازان سایر استان ها در مجموع 24 فیلم جشنواره را تشکیل دادند.
نشست‌ها و کارگاه‌های تخصصی
برگزیدگان جشنواره
نهمین جشنواره وارش بعد از تلاش و فراز و نشیب‌های چندماهه دست‌اندرکاران آن بالاخره در نهم اردبیهشت در شهر بابل آغاز شد و آئین اختتامیه آن جمعه شب، سیزده اردیبهشت با معرفی برگزیدگان بخش‌های مختلف برگزار شد که در ابتدای این مراسم محمود شالویی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران و رییس شورای سیاست‌گذاری جشنواره با تشکر از جعفر صانعی مقدم مدیر موسسه هنروتجربه و محمدمهدی طباطبایی نژاد، مدیر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بابت این‌که از آغازگران این رویداد بودند، افزود:«جشنواره وارش تنها در حوزه سینما فعالیت نکرد و تنها بخشی از این جشنواره، سینما بود و برنامه‌های جانبی بسیاری هم داشت. در نگارخانه‌ها آثار زیبایی نمایش داده شدند و کارگاه‌های تخصصی و مراسم آیینی همه حکایت از این داشتند که جشنواره وارش به خوبی برگزار شده است.»مهدی قربانپور، دبیر نهمین جشنواره بین المللی فیلم وارش نیز از اهالی رسانه، نیروهای داوطلب و دست‌اندرکاران جشنواره تشکر کرد.
اهدای نشان داوود رشیدی
برگزیدگان بخش مسابقه بین‌الملل
در ادامه برگزیدگان بخش‌های مسابقه بین‌الملل معرفی شدند که جایزه بهترین فیلم انیمیشن بخش مسابقه بین‌الملل به فیلم نظریه غروب به کارگردانی رومن سوکولف از روسیه رسید. جایزه بهترین مستند جشنواره به طور مشترک به دو فیلم ۱۳ کیلومتر از قزاقستان به کارگردان ولادیمیر تالکین و کهکشان بزرگ به کارگردانی کی سنیا الیان از روسیه اهدا شد. همچنین جایزه بهترین فیلم داستانی در بخش مسابقه بین‌الملل به آوای تنبور به کارگردانی انیسا صبیری از تاجیکستان و جایزه ویژه هیات داوران این بخش نیز برای فیلم‌برداری فیلم ایمان به کارگردانی تاتیانا فدورووسکایا از روسیه رسید. جایزه ویژه هیات داوران هم برای بهترین فیلم به تکلیف ساخته علی فراهانی از ایران تعلق گرفت. در ادامه ابراهیم مختاری مستندساز و محمدمهدی طباطبایی‌نژاد رییس مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی از فرشاد فداییان به پاس یک عمر فعالیت مستمرش در حوزه سینمای مستند تقدیر کردند.
پس از آن ابراهیم مختاری، محسن جهانشاهی رییس بنیاد نخبگان مازندران، قربانعلی ولی‌زاده معاون استاندار مازندران و فرماندار ویژه شهرستان بابل جایزه بخش ویژه جنگل‌های هیرکانی را اهدا کردند که در این بخش یاسر طالبی تهیه‌کننده مستندهای نفس آخر جایزه بهترین فیلم به همراه لوح تقدیر یونسکو دریافت کرد. جایزه بهترین کارگردانی مستند نیز به همراه لوح تقدیر یونسکو به رضا مجلسی کارگردان مستند به کجا می‌رویم رسید. در بخش دیگری از این مراسم جعفر گودرزی، محمدرضا مقدسیان و الهام حسامی نمایندگان انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران، تندیس بهترین مستند را به اسرار دریاچه به کارگردانی آرمین ایثاریان و تندیس بهترین فیلم داستانی را به تلقین به کارگردانی اشکان خیل نژاد اهدا کردند. همچنین بابک بهداد، مهدی باقری و سعید تارازی نمایندگان انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند نشان انجمن صنفی کارگردانان سینمای مستند را به پسران سندباد به کارگردانی رضا حائری دادند. الهام حسین‌زاده و امیر توده روستا نمایندگان انجمن صنفی فیلم کوتاه ایران (ایسفا) نیز نشان ویژه این انجمن را به فیلم گاو آمریکایی به کارگردانی فاطمه طوسی دادند.
برگزیدگان بخش مسابقه «ترنه‌وا»
در ادامه برگزیدگان بخش مسابقه «ترنه‌وا» شامل فیلم‌هایی با محوریت جغرافیای مازندران معرفی شدند.
هیات داوران هیچ اثری را شایسته دریافت جایزه بهترین فیلم پویانمایی و بهترین فیلم داستانی در بخش مسابقه ترنه‌وا نهمین جشنواره بین المللی فیلم وارش ندانستند اما محمد عسگرخواه برای کارگردانی فیلم خالو اسداله لوح ترنه‌وا را در بخش بهترین مستند دریافت کرد. جایزه ویژه هیات داوران این بخش به علی احمد زرین‌کلایی کارگردان مستند فیلم بر فراز صخره‌های مرتفع و جواد وطنی تهیه‌کننده فیلم مستند ورس رسید.
برگزیدگان بخش مسابقه ملی
در ادامه جهانگیر نصری اشرفی، نیما جاویدی، امیر توده روستا، مهدی منیری و طناز طباطبایی اعضای هیات داوران بخش ملی برای اهدای جوایز این بخش روی صحنه رفتند. در بخش بهترین تحقیق و پژوهش مسابقه ملی آرمین ایثاریان برای تحقیق مستند فیلم اسرار دریاچه تندیس جایزه بهترین تحقیق و پژوهش را دریافت کرد. تندیس جشنواره به همراه دیپلم افتخار در بخش بهترین فیلم‌نامه داستانی به رضا جمالی برای فیلم‌نامه صدای سارا رسید و در بخش بهترین کارگردانی پویانمایی، تندیس جشنواره به همراه دیپلم افتخار به ملیحه غلام‌زاده کارگردان فیلم کلاف اهدا شد. جایزه بهترین کارگردانی مستند این بخش به الهام معروفی برای فیلم ۳۳۰ سی‌سی خاطره رسید جایزه بهترین کارگردانی داستانی هم به فاطمه طوسی برای فیلم گاو آمریکایی رسید. جایزه ویژه دبیر جشنواره نیز به شهروز توکل کارگردان مستند نواجش و هادی احمدی کارگردان فیلم دادا سلطنه اهدا شد. جایزه ویژه محمود شالویی رییس شورای سیاست‌گذاری نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم وارش به فیلم لوتوس به کارگردانی محمدرضا وطن دوست تعلق گرفت.
نهمین جشنواره وارش با تکیه بر توان وتلاش نیروهای جوان وبومی در کنار مدیریت مهدی قربانپور مستندساز و دبیر جشنواره که بنیانگذار این جشنواره بوده بیش از هر چیز توانست این جشنواره قدیمی را به مسیر اصلی خود برگرداند و حالا با جشنواره‌ای هویتمند و تخصصی روبه‌رو هستیم که فرهنگ عامه را در سینمای ایران رصد و ردیابی می‌کند و می‌تواند به نقطه کانونی برای پردازش و پرورش سینمای بومی بدل شود.
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
