نخل طلا و شانس پایین «همه می‌دانند»

«لتو» ساخته‌ی کریل سِرِبرِنیکوف

کدام فیلم‌ها بیش‌ترین شانس کسب نخل طلای 2018 را دارند؟
جشنواره فیلم کن هر سال به‌تدریج آثار بخش مسابقه را به نمایش درمی‌آورد و در طول برنامه ده‌روزه‌اش، آثاری را که برای کسب نخل طلا رقابت می‌کنند، برای هزاران نفر به نمایش می‌گذارد. اگرچه هر گونه تلاش برای پیش‌بینی این برنده خوش‌شانس و بزرگ می‌تواند بی‌حاصل باشد اما بی‌شک برنده مهم‌ترین جایزه این دوره فیلمی خواهد بود که همه در طول جشنواره درباره آن صحبت کنند و تأثیری احساسی یا خردی بر همگان بگذارد. پس بد نیست در ادامه با اریک کوهن، منتقد سرشناس «ایندی‌وایر» همراه شویم و نگاهی بیندازیم به فیلم‌هایی که تا امروز به نمایش درآمده‌اند و به‌ترتیب از شانس‌های بیش‌تری برای تصاحب نخل طلا برخوردارند:

یک: «جنگ سرد»
تجربه سینمایی جدید پاول پاولیکوفسکی پس از ایدا (2013) و کسب اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان، یک فیلم سیاه‌وسفید تاریخی و تداعی‌گر دیگر است که عاشقانه‌ای پرفرازونشیب میان زوجی را در یک بازه زمانی بیست‌ساله در اروپای پس از جنگ جهانی دوم به تصویر می‌کشد. جنگ سرد در کن غوغایی به‌پا کرده است و پس از نمایشش ایستاده تشویق شد. این فیلم که یکی از رضایت‌بخش‌ترین و تحسین‌شده‌ترین فیلم‌های این دوره است، از حالا یکی از رقبای جدی بخش اسکار فیلم خارجی‌زبان هم به شمار می‌آید و تا این‌جا توافق عمومی کسب نخل طلا بر سر آن است.

دو: «یوم‌الدین»
فیلم امیدبخش و دلگرم‌کننده فیلم‌ساز مصری ابوبکر شوقی، تنها فیلم اول بخش مسابقه است. یوم‌الدین درباره تجربه‌های مردی است که میان جذامی‌ها زندگی می‌کند اما راهی سفری جاده‌ای می‌شود تا خانواده‌اش را پیدا کند. لحن تلخ‌وشیرین فیلم و شخصیت اصلی غیرقراردادی آن، به مزاج اغلب سینمادوستان خوش آمده است و به همین دلیل یوم‌الدین هم به‌راحتی می‌تواند به انتخابی مورد تأیید عموم بدل شود.


سه: «لتو»
فیلم‌ساز روس کریل سِرِبرِنیکوف پیش از پایان این ادای دین به ضدفرهنگ موسیقی در اتحاد جماهیر شوروی، به حصر خانگی محکوم شد اما این موضوع باعث نشد که داستان سیاه‌وسفید او درباره تمام جزییات مربوط به یک گروه هارد راک، مورد توجه تماشاگران جشنواره کن قرار نگیرد و آن‌ها با پای‌کوبی با ملودی‌های این فیلم، از انرژی و سرزندگی آن بهره‌مند نشوند و لذت نبرند. این فیلم قوی‌ترین اثر بخش مسابقه نیست اما نخل طلا می‌تواند تحسین و حمایت تمام‌عیاری از فیلم‌سازی باشد که در شرایط سخت و سرکوبگری کار می‌کند.

چهار: «خاکستر خالص‌ترین سفید است»
امسال مؤلف چینی جیا ژانکو، یکی از معدود کارگردان‌های همیشگی بخش مسابقه است (او در سال 2013 جایزه فیلم‌نامه را برای نشانی از گناه برد و در 2015 نیز با کوه‌ها هم نمی‌مانند در جشنواره حضور داشت). جدیدترین اثر او در پرداخت به خشونت و هویت فرهنگی در طول دهه‌های مختلف و تغییرهای شکل‌گرفته، درباره یک گنگستر و همکار عابدش است. خاکستر خالص‌ترین سفید است مثل دیگر آثار خالقش - که تحسین‌شده‌ترین فیلم‌ساز سینمای چین است - خوش‌ساخت است، اما سازنده‌اش پا به قلمروهای تازه‌ای نگذاشته است و مدت زمان 140 دقیقه‌ای فیلم، برخی تماشاگران را خسته می‌کند. این فیلم ممکن است جایزه‌ای را برنده شود اما بعید است که هیأت داوران را به اهدای جایزه‌ای بزرگ ترغیب کند.

پنج: «همه می‌دانند»
امسال جشنواره کن با فیلمی از بخش مسابقه افتتاح شد که اولین اثر اسپانیایی‌زبان فیلم‌ساز مؤلف ایرانی اصغر فرهادی است. اگرچه همه می‌دانند داستانی تعلیق‌آمیز از یک خانواده بزرگ است که با مسأله آدم‌ربایی دست‌وپنجه نرم می‌کنند اما حال‌وهوای بیش از حد ملودراماتیک فیلم، بعضی تماشاگران و منتقدان را پس زده است. با این وجود، بازی‌های قوی خاویر باردم و پنه‌لوپه کروز به‌علاوه داستان‌گویی پیچیده فرهادی مورد توجه اغلب مخاطبان قرار گرفته است. روی‌هم‌رفته نظرها درباره این فیلم به‌قدری متفاوت است که تصاحب جایزه اصلی جشنواره توسط آن دور از انتظار به نظر برسد.

شش: «کتاب تصویر»
نگاه تجربی ژان‌لوک گدار به سینما و تصاویر زمان جنگ به همان اندازه‌ای غافلگیرکننده نیست که چند سال پیش فیلم سه‌بعدی وداع با زبان همه را شوکه کرد و جایزه بزرگ هیأت داوران را برای این فیلم‌ساز برجسته به ارمغان آورد. اگرچه گدار یک گنجینه ملی است برای سینما، اما آثار متأخر او ذائقه‌ای تازه می‌طلبند و این هم یکی از چالش‌برانگیزترین تلاش‌های اخیر اوست. بر همین اساس انتخاب این فیلم به عنوان برنده نخل طلا و بخش رقابتی جشنواره، خیلی غریب و دور از انتظارست.


دنباله «گم‌شده در لامانچا» و ثبت مبارزه‌های اخیر تری گیلیام
مستند کیث فالتن و لوییز پپ با نام گم‌شده در لامانچا (2002) وقایع‌نگاری تلاش تری گیلیام برای ساخت فیلمی با عنوان مردی که دن کیشوت را کشت با ترکیبی پرستاره از بازیگران است که بخش‌هایی از آن فیلم‌برداری شد اما هرگز به پایان نرسید. با این وجود، گیلیام بیش از دو دهه به تلاش‌های سیسیفوسی خود تا همین هفته پیش ادامه داد تا نتیجه گرفت. پس جای تعجبی ندارد که گیلیام پیش از اعلام حکم دادگاهی در پاریس (که به شکایت‌های تهیه‌کننده سابق گیلیام در این پروژه رسیدگی می‌کرد) دچار یک سکته خفیف شد. به هر حال رأی دادگاه به نفع گیلیام صادر شد و فرصت اولین نمایش مردی که دن کیشوت را کشت به عنوان فیلم اختتامیه جشنواره کن در روز 19 مه (29 اردیبهشت) مهیا شد. پس از همه این اتفاق‌ها بود که سازندگان گم‌شده در لامانچا اعلام کردند در فکر ساختن دنباله‌ای بر مستندشان بوده‌اند تا باقی حوادث و حواشی تولید جدیدترین فیلم کارنامه گیلیام را هم به تصویر بکشند. حالا به گزارش «ورایتی» این مستند با نام او رؤیای غول‌ها را در سر داشت روی میز تدوین است. پپ در اشاره به دنیای شخصی و رویکرد درون‌گرایانه فیلم جدید گیلیام و شاید لحن غریب آن در گفت‌وگویی چنین توضیح داده است: «ستیزها و کشمکش‌هایی که حالا پیرامون تری در جریان‌اند، واقعاً به اندازه آن‌چه در سر او در جریان بود جالب نیستند! من متوجه این موضوع شدم که روحیه او در کشمکش‌های اخیر دوچندان شد و انگار هرچه موانع بزرگ‌تر و بیش‌تر می‌شوند او جنگنده‌تر عمل می‌کند.» این فیلم‌ساز برجسته 77 ساله که برای برزیل (1985) نامزد دریافت جایزه اسکار شد، همین چند وقت پیش و پس از پشت سر گذاشتن سکته، عکسی از خودش منتشر کرد که در آن روی پیراهنش نوشته شده بود: «من هنوز نمرده‌ام.»

رابرت ریچاردسن اسکاری، فیلم‌بردار اثر جدید تارانتینو
فیلم جدید و بسیار کنجکاوی‌برانگیز کوئنتین تارانتینو با عنوان روزی روزگاری در هالیوود که تا همین جا جنجال‌آفرین هم شده، همکاری دوباره او با یاران جدید و قدیمی مختلفی را رقم زده است، از مارگو رابی و برت رینولدز گرفته تا برد پیت و لئوناردو دی‌کاپریو. اما یکی دیگر از مهم‌ترین همکاران تارانتینو در پشت دوربین، دوباره در این پروژه در کنار او قرار می‌گیرد؛ رابرت ریچاردسن فیلم‌بردار که پنجمین همکاری متوالی‌اش را با تارانتینو تجربه می‌کند. او که برای فیلم‌برداری سه فیلم از چهارتای قبلی یعنی حرام‌زاده‌های گمنام (2009)، جنگوی زنجیرگسسته (2012) و هشت نفرت‌انگیز (2015) نامزد جایزه اسکار شد، جوایز بسیاری را هم برای سایر آثار شاخص کارنامه‌اش به دست آورده و به عنوان مثال، سه اسکار برای فیلم‌های جی‌اف‌کی (الیور استون، 1991)، هوانورد (مارتین اسکورسیزی، 2004) و هیوگو/ هوگو (اسکورسیزی، 2014) کسب کرده است. دی‌کاپریو و پیت در روزی روزگاری در هالیوود به‌ترتیب نقش یک بازیگر و بدلش را بازی می‌کنند و هر دو به نوبه خودشان می‌خواهند وارد صنعت فیلم‌سازی شوند؛ و البته خیلی تصادفی، همسایه این بازیگر هم شارون تِیت (رابی) است. تیم راث، کرت راسل و مایکل مدسن از دیگر بازیگران فیلم هستند که همگی پیش از این با تارانتینو همکاری داشته‌اند. این فیلم تابستان جلوی دوربین می‌رود و روز نهم اوت 2019 به عنوان تاریخ نمایش عمومی‌اش اعلام شده است.

کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:

https://telegram.me/filmmagazine

[ایندی‌وایر، ورایتی]