برای صنعت سینمای چین، ورود به سال تازه میلادی با لبخند و روی خوش همراه نبوده است. بعد از چند سال موفقیتهای کلان مالی و رشد پرشتاب سینمایی، گیشه سینماهای این کشور آسیایی در سال 2016 با افتی قابل ذکر روبهرو شد. به گفتهی مقامهای مسئول، سینماهای چین در سال گذشته میلادی به فروشی ششوششدهم میلیارد دلاری دست یافتند که گویای پایین آمدن میزان فروش بلیت در گیشه است. شاید یکی از دلایل اصلی این امر در نقطهای دورتر از سینما و مناسبات آن باشد. تحلیلگران اقتصادی به این نکتهی مهم اشاره میکنند که در سال 2016 ارزش یوآن (پول رسمی چینیها) در برابر دلار آمریکا پایین آمد. این مسأله خواهناخواه تأثیر خود را بر صنعت سینما هم گذاشت که این روزها به صورت یک ماشین پولسازی برای چین درآمده است. درآمد حاصل از فروش بلیت سینماها در سال 2015 رقمی معادل 6 میلیارد و 780 میلیون دلار بود.
در سالهای اخیر، فروش کل فیلمها در چین رو به افزایش بود و این روند تا سال قبل همچنان ادامه داشت. حالا اهل فن درباره دیدگاه خوشبینانه قبلیشان تجدید نظر کردهاند و دیگر فکر نمیکنند که چین خیلی سریع بر آمریکا فائق میآید و گیشهی پررونقتری خواهد داشت. در حال حاضر، چین بعد از آمریکا دومین کشور موفق در زمینهی نمایش عمومی فیلمها و موفقیت در گیشه است. همین موفقیت روبهرشد باعث شد چینیها با اطمینان از برتری سریع خود بر آمریکاییها سخن بگویند.
فیلمهای وارداتی به چین - که عموماً تولیدهای هالیوودی هستند و کشورهای دیگر جای چندانی ندارند - در سال گذشته میلادی موفق به فروشی دووهفتدهم میلیارد دلاری شدند و توانستند نزدیک به 42 درصد از فروش گیشه چین را از آن خود کنند. در سال 2015 سهم فیلمهای خارجی یک درصد کمتر بود.
رسانهها میگویند بازار چین در سال 2016 برای کمپانی دیزنی چشمگیر بوده است. حداقل سه فیلم زوتوپیا، کتاب جنگل و کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی با استقبال پرشور تماشاگران چینی روبهرو شدند. اما سهم فیلمهای بومی از گیشه کمی بیش از 58 درصد بوده و فروشی سهوهشتدهم میلیارد دلاری را برای آنها در پی داشته است. این در حالی است که فیلمهای چینی در سال 2015، فروشی 4 میلیارد و 170 میلیون دلاری را تجربه کردند و نزدیک به 62 درصد از درآمد گیشه را کسب کردند. با همه این تفاسیر، نکتهی جالب توجه این است که پرفروشترین فیلم سال پری دریایی (استیون چو) محصولی چینی است. این فیلم با فروش چشمگیرش، رکورد پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای چین را هم به نام خود ثبت کرده است.
طبق آمار رسمی در سال 2016 سینمای چین 772 فیلم تولید کرد که 43 فیلم بیش از چهارده میلیون دلار فروختند. البته فیلمهای چینی در سایر کشورهای دنیا هم به نمایش درآمدند و با رشد قابل توجه 38درصدی به فروشی 547 میلیون دلاری رسیدند. البته صادرات سینمایی چین بیشتر شامل کشورهای آسیایی میشود و هنوز بازار فروش خوبی در اروپا و آمریکا پیدا نکرده است. با این وجود، چینیها آن دسته از محصولات انگلیسیزبانی را که در تولیدشان مشارکت داشتهاند (مثل وارکرفت) فیلمی چینی ارزیابی میکنند!
یکی دیگر از مواردی که در مقایسهی وضعیت سینما در چین و آمریکا روی آن مانور داده میشود، تعداد بیشتر سالنهای نمایش فیلم در چین است که هر سال هم بر تعدادشان افزوده میشود. رشد روزافزون تماشاگران، بهویژه جوانان، باعث رشد احداث سالنهای جدید سینما شده است. تنها در سال 2016، 5529 سالن جدید در چین ساخته شد تا 17941 سالن سینمای فعال در این کشور وجود داشته باشد.
دلایل متعددی برای کاهش فروش فیلمها در چین آورده میشود که یکی از آنها، رشد منفی اقتصاد این کشور است. قطع فروش اینترنتی بلیت سینماها در سه ماه آخر سال و تلاشهای دولت برای از بین بردن تقلب در رقم فروش فیلمها، از دیگر دلایل کم شدن فروش کل محصولات چینی است. طبق اعلام رسانههای گروهی، تعدادی از کمپانیهای فیلمسازی به جرم دست بردن در رقم فروش فیلمهایشان جریمه شدند. مسئولان دولتی میگویند این کمپانیها با ارائهی ارقام دروغین کردند فیلمهایشان را موفقتر از آنچه بودند معرفی کنند. البته تماشاگران چینی هم زرنگتر از این حرفها هستند که گول چنین ترفندهای قدیمی و نخنماشدهای را بخورند. عدم استقبال آنها از چنین فیلمهایی بهخوبی این موضوع را اثبات میکند.
قیمت متوسط بلیت سینما در چین، چهاروهفتدهم دلار است. این رقم متعلق به فیلمهایی است که تماشاگران از آنها به عنوان فیلمهای بد و سطح پایین اسم میبرند. لیو ژنیوان، مؤلف و فیلمنامهنویس در این رابطه میگوید: «شاید بازار بزرگتر و تعداد بیشتری سالن نمایش داشته باشیم، اما در عین حال با تعداد بیشتری فیلم سطحی و کمارزش روبهرو هستیم. با گذشت زمان، تماشاگران تغییر کرده و پختهتر شدهاند. آنها تمایل کمتری برای خرید بلیت فیلمهایی دارند که فقط جلوههای ویژهی هیجانانگیز یا گروهی از ستارگان مشهور را در خود دارند.» ژنیوان نویسندهی رمانی است که فنگ ژیائوگنگ فیلم تحسینشده و پرفروش خود با عنوان من مادام بواری نیستم را بر اساس آن ساخته است؛ درامی که در چین 68 میلیون دلار فروخت و اختلاف کارگردانش با پخشکنندگان فیلم، جنجال رسانهای بزرگی را به همراه داشت.
بهترین فصل اکران در سینماهای چین، زمان سال نوی چینی است که از 28 ژانویه آغاز میشود. امسال این جشن با نمایش عمومی اکشن پرسروصدای سفر به غرب2 ساختهی تسویی هارک شروع میشود. استیون چو که تهیهکنندهی فیلم است، در سال 2013 قسمت اول را خودش کارگردانی کرد. استنلی تونگ هم با فیلم یوگای کونگفویی با بازی جکی چان در گیشه به مصاف هارک میآید. اما علاوه بر این دو فیلم بزرگ، دستکم شش فیلم چینی دیگر هم در این ایام روی پردهی سینماها میروند.
پنج فیلم پرفروش سینماهای چین در سال 2016 بهترتیب عبارتند از: پری دریایی با فروش 527 میلیون دلار، زوتوپیا 235 میلیون، وارکرفت 221 میلیون، کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی 190 میلیون و پادشاه میمون2 185 میلیون دلار.
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
https://telegram.me/filmmagazine